Czym są siatki centylowe i jak z nich korzystać?

Siatki centylowe oceniają rozwój fizyczny i stan odżywienia dzieci.  Są w książeczce zdrowia dziecka i online, pozwalają sprawdzić, czy dziecko rozwija się prawidłowo.

**Kluczowe informacje:**
– Osobne dla chłopców i dziewcząt.
– Specjalne wykresy dla wcześniaków i dzieci z chorobami genetycznymi (np. zespół Downa).

### Jak wyglądają siatki centylowe?

Na osi poziomej wiek dziecka, a na pionowej parametr (wysokość/długość ciała, masa ciała, BMI). Linie krzywe, tzw. centyle, pokazują, jaki procent dzieci osiąga takie same lub mniejsze/większe wartości. 

### Jak korzystać z siatek centylowych?

1. Zmierz masę i wysokość dziecka.
2. Znajdź odpowiednią siatkę.
3. Nanieś dane na wykres.
4. Połącz punkty kolejnych pomiarów, aby stworzyć krzywą rozwoju.

Wyniki między 3 a 97 centylem mieszczą się w normie. Jeśli wynik jest wyższy (powyżej 97) lub niższy (poniżej 3 centyla), skonsultuj się z lekarzem. 

### Jak interpretować wyniki?

– **Niskorosłość**: Wzrost poniżej 10 centyla może oznaczać opóźnione dojrzewanie, zaburzenia hormonalne, choroby przewlekłe lub niedobory żywieniowe.
– **Wysokorosłość**: Wzrost powyżej 97 centyla może być spowodowany zaburzeniami genetycznymi, metabolicznymi lub hormonalnymi.
– **Niedowaga**: BMI poniżej 3 centyla.
– **Nadmierna masa ciała**: BMI na równi lub powyżej 90 centyla, ale poniżej 97.
– **Otyłość**: BMI na 97 centylu lub powyżej.

Wczesne wykrywanie zaburzeń odżywiania pozwala uniknąć wielu problemów zdrowotnych. 

### Konsultacja z pediatrą

Konsultacja jest konieczna, gdy masa ciała „przeskakuje” kilka centyli w górę lub w dół, lub gdy masa ciała i wysokość są na przeciwnych końcach wykresu. Lekarz zleci badania, aby sprawdzić, czy nie ma zaburzeń hormonalnych lub chorób. 

Siatki centylowe pomagają monitorować rozwój dziecka i wykrywać odchylenia od normy.